Yuval Noah Harari
İsrailli tarihçi Yuval Noah Harari, İsrail mevcut yolunda ilerlemeye devam ederse bunun Yahudilik için bir “manevi felaket”e yol açabileceği uyarısında bulundu.
Unholy Podcast’te paylaşılan bir söyleşi sırasında konuşan Harari, en kötü senaryonun; Gazze ve Batı Şeria’da bir etnik temizlik kampanyası, milyonlarca Filistinlinin sürülmesi, İsrail demokrasisinin çöküşü ve Yahudi üstünlüğü üzerine inşa edilmiş Büyük İsrail’in yükselişiyle sonuçlanabileceğini söyledi.
Harari bu dönemi, M.S. 70 yılında İkinci Tapınağın yıkılmasıyla kıyaslayarak, Yahudi tarihinin en kritik dönüm noktalarından biri olarak niteledi. açıklama şöyle:
Bence bu, Yahudi tarihindeki en büyük dönüm noktalarından biri olabilir — belki de M.S. 70’te Tapınağın yıkılmasından ve Roma’nın fethinden bu yana en büyüğü. Çünkü Yahudilik hayatta kaldı. Felaketlere karşı hayatta kalma konusunda adeta dünya şampiyonu oldu.
Ancak şu anda karşı karşıya olduğumuz türde bir felaketle daha önce hiç yüzleşmedi; bu, Yahudiliğin bizzat kendisi için bir manevi felakettir.
Çünkü şu anda İsrail’de olup bitenler, bence, temelde Yahudi düşüncesinin, kültürünün ve varlığının 2000 yıllık birikimini yok edebilir — geçersiz kılabilir. Bu, şu anda karşı karşıya olduğumuz en kötü senaryodur. Ve özellikle vurgulamak isterim ki, bu bir en kötü senaryo. Hâlâ bunu önleyebiliriz ve nasıl önleyebileceğimizi daha sonra konuşabiliriz. Ancak karşı karşıya olduğumuz durumun ne olduğunu net biçimde görmeliyiz.
Eğer İsrail mevcut gidişatını sürdürürse, karşı karşıya olduğumuz şey; Gazze ve Batı Şeria’da bir etnik temizlik kampanyası ihtimalidir. Bu da 2 milyon, belki daha fazla Filistinlinin bu topraklardan sürülmesine; Büyük İsrail’in kurulmasına, İsrail demokrasisinin çökmesine ve son iki bin yıl boyunca Yahudiliğe tamamen aykırı olan değerlere dayanan, Yahudi üstünlüğü ideolojisi üzerine kurulu yeni bir İsrail’in ortaya çıkmasına yol açabilir.
Bu, güce ve şiddete tapınma temelli bir ülke olacak — evet, askerî açıdan güçlü. Hayatta kalacak. Askeri olarak güçlü olacak. Dünyanın dört bir yanındaki çeşitli zorba rejimlerle ittifaklar kuracak. Ekonomik olarak da ayakta kalacak.
Ve işte bu, manevi felaket olacaktır. Çünkü bu, artık tüm dünyadaki Yahudilerin yüzleşmek zorunda kalacağı yeni Yahudilik olacaktır. Yok olmayacak. Bir kez daha belirtmek gerekirse: Yahudiler felaketlerle başa çıkmada çok iyidir — Roma’nın fethinden Holokost’a kadar. Ama bu bir askeri felaket olmayacak. Devlet, askeri ve ekonomik anlamda başarılı olacak.
Ve bu da, karşı karşıya olduğumuz meydan okumayı çok daha büyük hale getirecek. Artık Londra’da, New York’ta ya da başka herhangi bir yerde hiçbir Yahudi çıkıp, “Bu gerçek Yahudilik değil” diyemeyecek. Bu, tıpkı 1950’lerde Londra’daki bir komünistin, “Hayır, Sovyetler Birliği gerçek komünizm değil; onlar komünizmi yanlış anladı” demesi gibi olacak.
Hayır. Bu, yeni Yahudilik olacak — ve belki de tek Yahudilik.
