Mahmud Alrantisi
Netanyahu Gazze’deki savaşı durdurmak istemiyordu. Netanyahu’nun savaşa geri dönme niyetini gösteren bir dizi gösterge vardı. Bunlar arasında ateşkesin ikinci aşaması için ön görüşmelere katılmayı reddetmesi, 17 Ocak’ta imzalanan ateşkeste mutabık kalınan anlaşma şartlarının çoğunu uygulamaması ve ilk aşama sona erdiğinde geçişleri kapatarak Gazze’ye insani yardım girişini engellemesi yer alıyordu.
Netanyahu’nun neden savaşın devam etmesini istediği sorusu akla geliyor. Bu sorunun cevabı 7 Ekim’e kadar uzanıyor çünkü savaşı durdurmak Netanyahu’nun 7 Ekim’deki büyük başarısızlığın tüm sorumluluğunu üstlenmesi anlamına gelecek ve böylece görevden alınmasının ve başbakanlık görevinden uzaklaştırılmasının önü açılacaktır.
Daha ayrıntılı olarak başka bir soru sorabiliriz: Hamas’ın ateşkes anlaşmasında büyük bir esneklik göstermesine rağmen Netanyahu neden Gazze’ye tekrar savaş açtı? Buradaki cevap İsrail’in iç krizleriyle de ilgili.
İsrail işgal devletinde 7 Ekim’den sonra patlak veren birçok iç kriz var. Bu krizlerden ilki, Netanyahu’nun savaşı ve yıkımı sürdürmek için sert tutumlarından yararlandığı iktidar koalisyonu içindeki kriz. Güvenlik ve askeri kurumlarla ilgili bir kriz var ve Netanyahu Genelkurmay Başkanı Hirsi Halevi’den kurtulmayı başardı ve Netanyahu’nun eski askeri sekreteri Eyal Zamir’i kendisine yakın yeni bir genelkurmay başkanı olarak atadı.
Yeni kriz Shin Bet şefi Ronen Bar ile ilgili. Netanyahu Bar’ın görevden alınması için çok bastırdı ve bu konuda resmi bir kabine kararı aldı. Ronen Bar bu kararı reddetti ve şimdi İsrail Yüksek Mahkemesi Netanyahu’nun kararını askıya aldı.
Netanyahu’nun koalisyondaki adalet bakanı, birkaç aydır resmi bir soruşturma komitesi kurulması çağrısında bulunan ve Netanyahu’ya karşı Shin Bet şefini desteklediğini açıklayan hükümetin yargı danışmanından kurtulma mücadelesine öncülük ediyor.
Netanyahu hükümetinin aynı zamanda bütçe yasasını Knesset’ten geçirmesi gerekiyordu, bu nedenle Netanyahu savaşın devam etmesini isteyen tüm müttefiklerini, özellikle de ateşkes anlaşmasının imzalanması üzerine istifa eden ve IDF’nin Gazze’yi bombaladığı gün hükümete geri dönen Bakan Itamar Ben-Gvir’i memnun etmeye çalıştı.
Netanyahu Gazze’de bir savaş başlatarak ve İsrail’i savaş ve olağanüstü hal durumunda tutmak için kadın ve çocukları öldürerek dikkatleri kendi iç krizlerinden uzaklaştırmak istiyor. Netanyahu olağanüstü halin kendisini hesap vermekten uzak tuttuğunu varsayarken aynı zamanda devlet kurumlarındaki muhaliflerinden kurtulmaya çalışıyor.
Başka bir açıdan bakıldığında, Netanyahu seçim tarihine yaklaşmak istemiyor çünkü Netanyahu yaklaşan herhangi bir seçimde kaybedecek, bu yüzden Netanyahu savaşı Gazze’ye geri getirdi ve eski İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Giora Eiland’ın dediği gibi bunu istiyor: Sonu olmayan bir savaş ve parlamento seçimlerini zamanında yapmamak için bahaneler üretmeye devam edecek çünkü yeni bir hükümet koalisyonu kuracak çoğunluğu elde edemeyeceğini anladı. Bu arada, kurulduğu 1948 yılından bu yana İsrail hiçbir zaman koalisyonlarla yönetilmedi ve hiçbir parti tek başına hükümet kuramadı.
Dolayısıyla birçok beklenti Netanyahu’nun, İsrail işgal devletinde 27 Ekim 2026’da yapılması planlanan ve 120 milletvekilinin seçileceği bir sonraki seçimlerin yapılmasını engellemek için Gazze’ye yönelik savaşın süresini bir yıldan fazla uzatabileceğine işaret ediyor.
Netanyahu ve yeni genelkurmay başkanının korktuğu bir diğer bağlam ise İsrail’in Gazze’de 15 ay boyunca yürüttüğü askeri operasyonun Filistin halkını Gazze’den göç ettirmeye yetmemesi ve Trump’ın açıklamalarının Filistinlilerin ve bölgenin tüm göç ettirme planlarını reddetmesi nedeniyle sahada karşılık bulamamasıdır ancak göç ettirme fikrinin hala Netanyahu’nun, Siyonist sağın ve İsrail ordusundaki yeni komutanların gündeminde olduğu açıktır. Dolayısıyla yerinden etme, Gazze’ye yönelik savaşa yeniden dönmenin amaçlarından biri olabilir.
Bir diğer faktör de İsrail’in savaşı durdurması için uluslararası ve bölgesel taraflardan yeterli baskı görmemesi. İsrail diyalog dilinden, barış ve savaşın durdurulması çağrılarından anlamayan, sadece baskı ve güç dilinden anlayan bir ülke.
Her halükarda, Gazze’deki Filistin direnişi koşullar ne kadar zor olursa olsun teslim olmayacak ve savaşmaya devam edecek, İsrail işgal ordusuna büyük kayıplar verdirecek ve İsrail ordusu Gazze’de daha fazla İsrailli mahkumu öldürme riskiyle karşı karşıya kalacaktır.
Sonuç olarak, Netanyahu’nun kendi iç sorunlarından kaçmak için Ramazan ayında ve sahur vakti Gazze’de yüzlerce çocuk ve kadını öldürdüğü söylenebilir, bu nedenle Netanyahu üzerinde büyük bir baskı olmadığı sürece öldürmeyi durduramaz, ancak ne yazık ki zayıf uluslararası baskı ve Trump yönetiminin destekçi tutumu, zaman zaman kanlı gündemini uygulamasına izin veriyor gibi görünüyor.