Dean Baker
Elon Musk’ın övgülerini kazanan Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, ülkede yatırımcılara yaklaşık 5 milyon dolara mal olduğu tahmin edilen bir kripto skandalının ortasında kaldı. Olay, Milei’nin sosyal medyadaki geniş takipçi kitlesini $LIBRA adlı yeni bir kripto parayı tanıtmak için kullanmasıyla başladı. Milei, takipçilerine $LIBRA’nın ekonomiyi canlandıracağını ve küçük işletmelerin büyümesine yardımcı olacağını söyledi.
Bu paylaşımın ardından $LIBRA’nın değeri hızla yükseldi. Ancak insanlar coin’i araştırmaya başladıkça bunun bir dolandırıcılık olabileceğinden şüphelendiler. Fiyat aniden düşüşe geçti ve Milei paylaşımını kaldırdı. Coin kısa sürede değerinin %90’ından fazlasını kaybetti. Mileidaha sonra bu coin hakkında hiçbir şey bilmediğini ve yaptığı paylaşımdan sorumlu olmadığını belirtti. Bu süreçte birçok kişi, coin’in en yüksek seviyesindeyken yatırım yaparak büyük kayıplar yaşarken, dolandırıcılığı organize edenler yüklü kazançlar elde etti.
Genel çerçevede bakıldığında, 5 milyon dolarlık bir dolandırıcılık Arjantin’de bile büyük bir mesele sayılmaz. Ancak bu olay, Trump-Milei dünyasında işlerin nasıl yürüdüğüne dair çok şey anlatıyor.
Tıpkı Trump gibi, Milei de Arjantin hükümetini ve ekonomisini altüst etmekten büyük gurur duyuyor. Ayrıca çok sayıda devlet memurunu işten çıkardı ve birçok alanda kamu harcamalarını kıstı. Adil olmak gerekirse, Milei’nin şikayet edecek daha fazla nedeni vardı. Ülke çift haneli enflasyonla boğuşuyordu ve ekonomi resesyon içindeydi.
Bununla birlikte, Milei’nin “yıkım topu” stratejisinin gerçekten bir ilerleme olup olmadığı belirsiz. Resesyon derinleştikçe yoksulluk oranı %50’nin üzerine çıktı ve işsizlik oranı hızla yükseldi.
Milei’nin gündeminde, tıpkı Trump gibi, kripto parayı teşvik etmek de var. Ancak Trump gibi Milei de kripto para için hiçbir zaman ciddi bir kullanım alanı önermedi. Arjantin’de de, ABD’de olduğu gibi, kripto paranın bilinen tek işlevi uyuşturucu ticareti ve fidye ödemeleri gibi yasa dışı işlemleri kolaylaştırmak.
Buna rağmen, her iki lider de kriptoya karşı büyük bir ilgi duyuyor. Donald Trump ve Melanie Trump, kendi kripto paralarını bile piyasaya sürdüler ve muhtemelen buradan 100 milyon dolara yakın bir kazanç sağladılar.
Milei’nin bu girişiminin ve muhtemelen Trump coinlerinin “kripto dolandırıcılığı” olarak anılması biraz ironik. Bu, sahte para basmaya benziyor. Ancak felsefi tartışmaları bir kenara bırakırsak, burada asıl mesele, bir başkanın hükümetin gücünü kendi kişisel çıkarları için kullanma konusundaki olağanüstü yeteneğidir.
Geçmişteki başkanlar kusursuz olmasalar da, şimdiye kadar hiçbir başkanın Donald Trump kadar açık bir şekilde yetkisini kendi cebini doldurmak için kullandığını görmedik. Artık bu bir haber bile sayılmıyor, çünkü Trump bunu öylesine aleni yapıyor ki şaşırtıcı olmaktan çıktı.
Bu açıdan bakıldığında, Milei’nin “palyaço şovu” ilginç, çünkü en azından Arjantin’de bu tür yolsuzluklar hâlâ bir skandal olarak görülüyor. Arjantin, iyi yönetişim konusunda çoğu insanın listesinde üst sıralarda yer almasa da, şu an için Amerika Birleşik Devletleri’nden çok daha iyi bir konumda duruyor.
* Dean Baker, Washington DC’deki Ekonomi ve Politika Araştırmaları Merkezi’nde kıdemli ekonomist olarak görev yapmaktadır.
Kaynak: CEPR
