Peter Bach
Geçtiğimiz hafta İngiltere ve Galler’de, milletvekillerinin destekli ölümü yasallaştırma ihtimali, buradaki en önemli siyasi gelişmelerden biriydi. Bu düzenleme, yaşamlarının altı aydan az bir süresi kalan ve “net, kararlı ve bilinçli” bir şekilde ölmeyi isteyen vatandaşlara hitap ediyordu; ölüm ise kişinin kendi eliyle gerçekleşecekti. Bu yüzden, normalde kapalı kapılar ardında çalışan siyasi medya mekanizması, felsefi derinlikten cesur yaklaşımlara kadar ilginç diyaloglarla dolup taştı—ve bu tartışmaların odak noktasında, bireylerin istemediği bir seçime zorlanma ihtimali vardı. Siyasetçilerin, genelde kutuplaştırıcı politik tartışmalar içinde sıkışıp kaldığı bir ortamda, bu kez ölümlülük üzerine yapılan bu derin sohbet sayesinde gerçek düşüncelerini açığa vurabildiklerini gördük. Bir milletvekili, “Bu, insan olarak nasıl hissettiğimizle ilgili,” diyerek tartışmanın özünü özetledi.
Bu sırada, kişisel cephede, sanatçı, müzisyenlerle birlikte İngiliz kırsalına doğru yola çıktı—daha doğrusu, dostane bir İngiliz pazar kasabasına. Bu kasaba, Jilly Cooper’ın aynı adlı romanından uyarlanan ve şu sıralar yayınlanan Rivals dizisinin ruhunu aratmayacak türden bir yerdi. Ailemle birlikte seyahat edemediğim için üzgünüm, ancak elimde “gümüş olmayan” tabakta yeterince iş vardı. Yine de birçok kişi gibi, yalnız kalmaktan pek şikâyetçi değilim. Eskiden sürekli dışarıda olup keşifler yaparken, şimdi daha çok kendi kabuğuma çekilip yazıya odaklanıyorum; yalnızca ara sıra uzun bir yürüyüş ya da başkentin merkezine kısa bir ziyaret yapıyorum.
Londra’daki en güzel panoramaya yalnızca kısa bir yürüyüşle ulaşabilirsiniz. Bu manzara, Canary Wharf ve Londra Şehri’ni, Thames Nehri’nin efsanevi kıvrımını, St. Paul Katedrali’ni, London Eye’ı, O2 Arena’yı, The Shard’ı, The Gherkin’i ve The Cheese Grater’ı bir bakışta gözler önüne seriyor. Geçen hafta, eski bir sendikacı olan bir arkadaşımla birlikte burada durmuş ve bu manzarayı seyretmiştik. Geri dönüş yolunda, parlak güneşin altında yağmurla ıslanmış yeşil çimlerin üzerinde, son yaprakların hayata tutunmaya çalıştığını görmüştük.
Müzikten bahsetmişken, müzisyenler sel yüzünden kırsalda mahsur kaldı, ancak sanatçı zaten orada kalmayı planlıyordu. Bu, yakın zamanda İspanya’da yaşanan kadar kıyametvari bir tufan değildi; yine de özellikle hiçbir şeyin olmadığı bir yerde yaşlılar için yeterince travmatik olabilirdi. Neyse ki, müzisyenler yalnızca bir gün gecikmeyle geri döndüler—bu da ilk şarkılarının ulusal radyoda çaldığı güne denk geldi.
Çiftliklere yönelik miras vergisi değişikliklerini protesto eden çiftçilerden bir gün sonra Londra’nın merkezindeydim. Gösterilerin ardından ortalığın toparlanması Woodstock’un sonunu andırmıyordu, ancak gösteriler tıpkı konserler gibiydi. En fazla—bu arada artık kimsenin “demo” kelimesini kullandığını duymuyorum—metaforik bir grup ortaya çıkar, çalar, kalabalık tezahürat yapar, teknik ekip seti temizler ve herkes evine dağılır. Çiftçilerin bu eyleminde, muhtemelen ne kadar nazik ve kibar olduklarının farkında bile olmadan, herkes sessizce ayrılmıştı. Bir hak mücadelesinden çok, çoğunluğun ilgilenmediği sakin bir pembe diziyi andırıyordu.
Birisi neden Fransızlar gibi öfkeli olmadıklarını sordu. Cevap basitti, dedim. Fransa’da çiftlikler genellikle küçük aile işletmeleridir ve sayıca çoktur. Ancak burada, pek çok çiftçi geniş arazilere sahiptir. Bu da onların toplumdaki algısıyla ilgili sorunun bir parçasıdır.
Sosyal medyada, başbakan ve maliye bakanının yüzlerinin, ülkenin gelmiş geçmiş en kötü seri çocuk katillerinden ikisinin vücutlarına alaycı bir şekilde yerleştirildiğini görüyorum. Bu, birçok açıdan çirkin içgüdülerimizi bize hatırlatıyor. Bu durum, Ukrayna, Gazze, Batı Şeria, Lübnan, Kuzey Suriye ve Sudan’da yaşanan gerçek katliamlarla kıyaslanamazdı; ancak yine de bir tür şiddetti. Birisi, bu tür imgelerin, çocuklarını kaybetmiş ailelere nasıl zarar verebileceğini anlamayan bir anlayışa sahip olduğunu belirtti.
Nefret dolu festivallerden bahsetmişken, giderek artan bir açıklıkla Rusya ile savaş halinde olduğumuz söyleniyor. Polonya’dan Donald Tusk’un ifade ettiği gibi bir “ön savaş” değil, doğrudan savaş. Başka bir isim, belki de Trump’a hitap ederek, Ukrayna’yı terk etmenin İngiltere, Amerika ve Avrupa’nın güvenliğini ciddi şekilde zayıflatacağını ve nihayetinde çok daha büyük bir maliyete yol açacağını yineliyor. Ardından, yorucu bir şekilde, Rus güçlerinin işgalin başlangıcından bu yana en hızlı ilerlemelerini kaydettiğini ve geçtiğimiz ay Londra’nın yarısı büyüklüğünde bir arazi ele geçirdiklerini öğreniyoruz.
Öte yandan, Gürcüler sokaklarda toplanarak Rusya’ya karşı direniş gösteriyor. Rusya’nın müttefiki Esad, aniden Kuzey Suriye’deki topraklarını kaybediyor; Rus güçlerinin Al-Suqaylabiyah’taki bir kara üssünü ve Hama’daki bir hava üssünü terk ettiği bildiriliyor. Aynı zamanda, İran ve Hizbullah’ın zayıfladığı iddia ediliyor, ancak bu yazı yazıldığı sırada Rusya’nın bir karşı saldırı gerçekleştirdiği belirtiliyordu. Dahası, Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky, Sky’dan Stuart Ramsay’e, NATO’dan ‘şemsiye’ koruma karşılığında toprak teslim etmeyi ilk kez düşünebileceğini söyledi. Bu arada Ramsay, yıllar önce Helmand’da bir helikopter pistinde karşılaştığım bir gazeteciydi.
Bugünün sürekli ayık kalmayı gerektiren gerçekliğinde, mizahi olmaya çalışıyoruz. Bu, insan doğasının bir gereği ve elimizden gelen tek şey. Kanlı bir ameliyat masası etrafında şaka yapan doktorlar gibi oluyoruz. Ukrayna’dan bolca fıkra yayılıyor. Duyduğum bir tanesi şöyleydi: Bir Rus, Ukrayna sınırına yaklaşır. Sınırdaki Ukraynalı asker, “Adın ne?” diye sorar. Rus, “Boris,” diye cevap verir. Sınır muhafızı tekrar sorar: “Meslek?” Rus, “Hayır, sadece ziyarete geldim,” der.
Burada, Ukrayna bağlantılı bir işletmeye en az bir kundaklama saldırısı gerçekleşmiş olsa da, Londra’nın göreceli huzurunda “rastlantısal estetiklerin” de yardımcı olduğunu düşünüyorum. Örneğin, gece pencerenin dışına bakıyor ve işlek caddede, karşıdaki otobüs durağında bulunan iki arka aydınlatmalı posteri görüyorum: biri yeni bir TV dizisini, diğeri bir çikolata markasını tanıtıyor. O sırada bir otobüs geçiyor—işte bir rastlantısal estetik. Garip bir şekilde, geçen Londra’nın ikonik çift katlı otobüsünün sıcak elektrik mavisi iç kısmı ve parlak soğuk kırmızı dış yüzeyi hemen hoş bir his yaratıyor.
Ertesi gün, yurtdışındaki bir arkadaşım Fransa hakkında duyduğu endişeleri yazdı. İngiltere’nin bir gün, kısmen Fransa’ya daha güvenilir bir ortak olmak adına, AB tarzı bir yapıya geri dönebileceği fikrine bağlı görünüyor. Şimdiden Almanya’nın Fransa’yı mali açıdan desteklemek için hazırda beklediği konuşulmaya başlanmış durumda. Vouloir, c’est pouvoir. İstemek, yapabilmektir. Ancak arkadaşım, Angela Merkel’in yeni kitabı hakkında pek de olumlu bir fikir taşımıyor.
Destekli Ölüm yasasının oylanacağı gün, Westminster dışında insanlar toplanmıştı. Bir gazetenin ifade ettiği gibi, bu yaşlılara değerli olduklarını hissettirmenin zamanıydı, onları aceleyle kapı dışına çıkarmanın değil. NHS hakkında bir filmde 10 yıl önce konuştuğum Dr. Philip Howard, bu potansiyel “felaket değişimi” protesto ettiğini söylüyordu. Hatta Hipokrat yemininden alıntı yaparak, “Benden istense bile kimseye ölümcül bir ilaç vermeyeceğim ve böyle bir tavsiyede bulunmayacağım,” dedi.
Ancak, doktorun endişelerine rağmen, milletvekilleri nihayet İngiltere ve Galler’de destekli ölümü yasallaştıran tarihi yasa tasarısını kabul etti. Avukat Eva Vlaardingerbroek, ülkesi Hollanda’da 20 yılı aşkın süredir uygulanan ötanazi ve destekli intihara atıfta bulunarak şunları söyledi: “Her zaman aklınızda bulundurun: Augustus’a verilen güç, bir gün Nero’nun eline geçebilir—ve geçecektir.”
