Tüm Savaşların Kazananı Kim? Silah Üreticileri…

Şirketler ve ülkeler savaştan elde edilen kâra ne kadar bağımlı hale gelirse, kaynakların diğer acil önceliklere yönlendirilmesi de o kadar zorlaşacaktır.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayımlanan yeni verilere göre, dünyanın en büyük 100 küresel silah ve askeri hizmet üreticisi şirketinin 2023 yılı gelirleri, bir önceki yıla göre % 4,2 artarak toplamda 632 milyar dolara ulaştı.

Bu artışların büyük bölümü, sürmekte olan çatışmalardan kaynaklanmaktadır. Moskova’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşı destekleyen Rus şirketlerinin gelirleri % 40 artış gösterirken, İsrail’in Gazze’ye karşı yürüttüğü vahşi savaşta kullanılan silahların üretimini gerçekleştiren İsrail firmaları rekor seviyede satışlar kaydetti. Türkiye’nin en büyük silah üreticisi şirketlerinin gelirleri ise, artan iç savunma harcamaları ve Ukrayna’daki savaşla bağlantılı ihracatın etkisiyle % 24 oranında büyüdü.

Amerika Birleşik Devletleri, 2023 yılında dünyanın en büyük 100 silah üreticisi arasında yer alan Amerikan firmalarına akan 318 milyar dolarlık gelirle, küresel toplamın yarısından fazlasını elinde tutarak, dünyanın baskın silah üreticisi olmaya devam etti. Dünyanın en yüksek gelire sahip ilk beş savunma şirketi de ABD merkezlidir: Lockheed Martin, Raytheon (şimdiki adıyla RTX), Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics.

Çin, silah endüstrisi gelirlerinde Amerika Birleşik Devletleri’nin ardından ikinci sırada yer alıyor ve dokuz firma, küresel ilk 100 şirketin toplam gelirlerinin % 16’sını oluşturuyor. Gelir artışı bakımından en hızlı büyüyen iki ülke ise Asya’da bulunuyor: Güney Kore (% 39 artış) ve Japonya (%35 artış). Güney Kore’nin bu büyümesi, Polonya ve Avustralya ile yapılan büyük ihracat anlaşmalarına dayanırken, Japonya’nın gelir artışı, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana gerçekleştirdiği en büyük askeri yapılanma ile ilişkilendiriliyor.

SIPRI’nin analizi, satış verilerini inceleyerek bu artışları belirli olaylara bağlı olarak artan iç ve dış savunma harcamalarıyla ilişkilendiren bir “yalnızca gerçekler” yaklaşımı benimsemektedir. Ancak bu analiz, büyük silah şirketlerinin artan gelirlerinin ardındaki vahim insani felaketleri ele almıyor. Özellikle İsrail’in Gazze’ye yönelik acımasız saldırıları, 44.000’den fazla insanın doğrudan ölümüne, 62.000’den fazlasının ise açlıktan ve dolaylı etkilerden hayatını kaybetmesine sebep oldu. Gazze’de kullanılan bombaların, füzelerin ve uçakların önemli bir kısmını tedarik eden ABD firmaları da dahil olmak üzere, bu kitlesel katliamı körükleyen şirketler ve ülkeler, eylemlerinden sorumlu tutulmalı ve İsrail hükümetinin savaş suçlarını sürdürmek için kullandığı silah ve hizmetlerin tedariki derhal durdurulmalı.

En büyük savunma şirketlerinin gelirlerindeki bu artışın bir diğer önemli neticesi, iklim değişikliği, yoksulluk ve sağlık krizleri gibi küresel sorunların ele alınması için gereken kaynakların başka yönlere kaydırılmasıdır. Savaştan elde edilen kâra bağımlılık ne kadar artarsa, kaynakların diğer kritik alanlara yönlendirilmesi o kadar zorlaşmakta.

Küresel ekonominin artan militarizasyonunun çifte maliyeti var: Bir yanda çatışmalarda kaybedilen hayatlar, diğer yanda çözümsüz bırakılan yıkıcı sorunlar. Bu tablo, yalnızca savaş halindeki bir dünyadan kimin kazanç sağladığına dair karamsar bir istatistik değil; küresel önceliklerin yeniden belirlenmesi için acil bir eylem çağrısı olarak ele alınmalıdır.

Kaynak: https://www.commondreams.org/opinion/weapons-makers-profits